Abonament RTV

Podwyżka opłat

Abonament RTV to opłata, którą musi ponosić każda osoba posiadająca w swoim gospodarstwie domowym radioodbiornik bądź telewizor. Każde z tych urządzeń trzeba zarejestrować za pośrednictwem Poczty Polskiej, która nadaje im odpowiednie numery identyfikacyjne. Obowiązek opłacania abonamentu istnieje również względem osób korzystających z telewizji satelitarnej. Opłata za telewizję satelitarną nie wyklucza bowiem opłaty za abonament RTV.

W bieżącym roku kalendarzowym opłata za jeden miesiąc za odbiornik radiofoniczny wynosi 7,50 zł, zaś za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i radiofoniczny – 24,50 zł. Mniej (łącznie) zapłacimy wówczas, gdy do 25. stycznia opłata zostanie uiszczona z góry za cały rok, tj. za odbiornik radiofoniczny będzie to kwota 81,00 zł, za telewizyjny lub telewizyjny i radiofoniczny – 264,60zł.

Zwolnienie z obowiązku opłaty

Przepisy przewidują jednak szereg zwolnień od obowiązku ponoszenia kosztów opłaty. Artykuł 4 ust. 1 ustawy o opłatach abonamentowych1 określa katalog osób, które są z nich zwolnione.
Są to następujące osoby:

• co do których orzeczono o: 
  –    zaliczeniu do I grupy inwalidów, 
  –    całkowitej niezdolności do pracy, 
  –    znacznym stopniu niepełnosprawności, 
  –    trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym;
• które ukończyły 75 lat;
• które otrzymują:
  –    świadczenie pielęgnacyjne, 
  –    specjalny zasiłek opiekuńczy lub rentę socjalną;
• niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2000 Hz o natężeniu od 80 dB);
• niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15%;
• które ukończyły 60 lat oraz mają ustalone prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłaszanego przez Prezesa GUS;
• które mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych z tytułu ustawy o pomocy społecznej, spełniające kryteria dochodowe określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych, bezrobotne, posiadające prawo do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego;
• które otrzymują zasiłek dla opiekuna.

Ponadto, na podstawie odrębnych ustaw od opłat abonamentowych, zwolnieni są również:

• inwalidzi wojenni i wojskowi2, 
• kombatanci będący inwalidami wojennymi i wojskowymi3,
• członkowie rodzin pozostali po kombatantach będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi4, 
• osoby będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego5, 
• członkowie rodzin pozostałych po osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego6, 
• inwalidzi na skutek zastępczej służby wojskowej, przymusowo zatrudnieni w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych oraz osoby posiadające status weterana poszkodowanego7.

Ubieganie się o zwolnienie z opłat  

Osoby uprawnione do zwolnienia od opłat abonamentowych, jeśli chcą je uzyskać, muszą przedstawić w urzędzie pocztowym dokumenty potwierdzające przysługujące im takie uprawnienie oraz złożyć oświadczenie na specjalnym formularzu dostępnym na stronie internetowej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Osoby, które ukończyły 75 lat, nie muszą składać takiego oświadczenia. 

W korespondencji e-mailowej należy wskazać dane osobowe oraz adresowe, w przypadku zaś zarejestrowanych już odbiorników dodatkowo należy podać indywidualny numer identyfikacyjny. 

Zwolnienie od ponoszenia opłat abonamentowych przysługuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uprawniony dopełnił formalności z tym związanych.

Umarzanie lub rozkładanie na raty zaległości w opłatach abonamentowych

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 powoływanej już ustawy o opłatach abonamentowych w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy społeczne lub przypadki losowe, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (dalej w skrócie: KRRiT) może umorzyć lub rozłożyć na raty: 

• zaległości w płatności opłat abonamentowych, 
• odsetki za zwłokę w ich uiszczaniu, 
• opłatę za używanie niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego,
• odsetki za zwłokę w jej uiszczeniu, zwane dalej w ustawie zaległościami z tytułu abonamentu RTV. 

Wniosek o umorzenie lub rozłożenie na raty zaległości z tytułu abonamentu RTV powinien zawierać: 

• imię i nazwisko oraz adres abonenta – dłużnika, 
• indywidualny numer identyfikacyjny nadany odbiornikowi, 
• okres i kwotę zadłużenia potwierdzone przez kartotekę radiofoniczną, 
• uzasadnienie niepłacenia abonamentu. 

Do wniosku należy załączyć dokumenty potwierdzające jedną z poniższych okoliczności przemawiającą za zwolnieniem: 

• wyjątkowo trudną sytuację finansową (np. zaświadczenie z urzędu skarbowego o osiąganych dochodach lub kserokopię zeznania podatkowego PIT za ostatni rok, zaświadczenie z urzędu pracy o bezrobociu, zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej o korzystaniu z pomocy finansowej),
• przypadek losowy (np. długotrwała choroba, śmierć członka rodziny, klęska żywiołowa), 
• szczególne względy społeczne (np. upadłość konsumencka).

Wniosek o umorzenie lub rozłożenie na raty zaległości można złożyć do Departamentu Budżetu i Finansów w Biurze KRRiT drogą pocztową lub osobiście w Kancelarii Biura KRRiT.

Problem osób 60+ z ustalonym prawem do emerytury

Katalog osób zwolnionych z obowiązku opłacania abonamentu RTV określa art. 4 ust. 1 ustawy o opłatach abonamentowych. Poświęcenia uwagi wymaga pewna niespójność przepisów odnosząca się do kategorii osób, które mają ukończone 60 lat i ustalone prawo do emerytury8. Osoby te, jak już wyżej zostało powiedziane, zwolnione są z obowiązku opłacania abonamentu radiowo-telewizyjnego. Ustalenie wysokości świadczenia, które uprawnia do takiego zwolnienia, właśnie ze względu na niejasność prawa, nie jest jednak oczywiste.

Wysokość ustalonej emerytury nie może przekraczać miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (dalej w skrócie: GUS). Problem jednak w tym, że Prezes GUS nie ogłasza takiego wynagrodzenia. Ustawa o opłatach abonamentowych mówi o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, zaś Prezes GUS publikuje przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, ale w ujęciu kwartalnym i rocznym. 

Comiesięczne wynagrodzenie jest podawane, ale w sektorze przedsiębiorstw, a to nie to samo (jest ono wyższe). 

W powyższym aspekcie pojawia się również problem w odniesieniu do osób, które złożą wnioski o zwolnienie na początku roku, czyli jeszcze przed wydaniem komunikatu Prezesa GUS. Komunikat ten publikowany jest zwykle na początku lutego danego roku. Przykładowo zatem, składając wniosek o zwolnienie 10 stycznia 2021 r., nie będzie na dzień złożenia wniosku punktu odniesienia w postaci wysokości przeciętnego wynagrodzenia za rok 2020. Należy wówczas przyjąć, że negatywne konsekwencje nie powinny obciążać osób wnioskujących o zwolnienie. 

Istnieje jeszcze jeden istotny aspekt sprawy, tzw. trzynasta emerytura. Czy należy ją doliczyć do wysokości świadczenia w miesiącu jej otrzymania, czy też kwotę tę rozłożyć na wszystkie miesiące danego roku, czy też w ogóle jej nie doliczać? Literalna wykładnia przepisu nie mówi o doliczaniu tzw. 13-tki, ponieważ w ustawie mowa o wysokości miesięcznej emerytury, a nie wysokości średniomiesięcznej (to ujęcie średniomiesięczne pociągałoby za sobą konieczność doliczenia 13-tki do sumy kwot rocznych i podzielenia jej przez liczbę miesięcy). Niemniej jednak kwestia ta wymaga wyraźnego rozstrzygnięcia i jasnego wskazania, czy 13-tka wpływa na wysokość świadczenia decydującego o zwolnieniu z abonamentu. 

Przypisy:

1. Ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1689).
2. Ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1790).
3. Art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 517).
4. Art. 12 ust. 1a ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 517).
5. Art. 3 i art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 517).
6. Art. 3 i art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 517).
7. Art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 517).
8. Art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1689).