Hemoroidy – bolesny problem seniorów

Hemoroidy to niewielkie guzki krwawnicze, które naturalnie występują w organizmie człowieka. Są wewnętrzną strukturą odbytu. Przyjmują kształt małych poduszeczek wypełnionych krwią. Spełniają ważną rolę, gdyż uszczelniają odbyt i uczestniczą w procesie wydalania. 

W potocznej nomenklaturze hemoroidy nazywane są również zamiennie żylakami odbytu. Bez względu na nazewnictwo, chodzi o tę samą dolegliwość – wraz z upływem wieku obniża się napięcie mięśniowe i zmniejsza się elastyczność tkanki łącznej, która odpowiedzialna jest za właściwe umocowanie guzków krwawniczych do leżących głębiej mięśni zwieraczy odbytu. 

Hemoroidy można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Hemoroidy zewnętrzne, jak sama nazwa wskazuje, występują na zewnątrz i są to łatwe do wyczucia guzki w okolicy odbytu. Najczęściej powodują ból, uczucie świądu i pieczenia. Czasami dolegliwości bólowe i świądowe są tak silne, że trudno jest normalnie siedzieć, chodzić, po prostu funkcjonować. 

Hemoroidy wewnętrzne natomiast to guzki krwawnicze umiejscowione pod błoną śluzową odbytu. Ze względu na swoje umiejscowienie guzki mogą być niewyczuwalne i bezbolesne. Zatem rozpoznać można tę formę hemoroidów po jasnoczerwonej krwi, która może pojawiać się na powierzchni stolca, w muszli klozetowej, na bieliźnie lub na papierze toaletowym. Trzeba być czujnym i po prostu czasami przyglądać się, jak wygląda stolec, czy nie widać w nim, na nim krwi. Na szczęście, nawet jeżeli niewielkie plamki krwi pojawią się na papierze toaletowym raz lub po prostu bardzo okazjonalnie, to nie ma powodów do niepokoju. To oznacza, że hemoroidy zapewne są zdrowe, normalnie funkcjonują, a po prostu odrobinę pękły, bo np. doszło do zaparcia, do dużego nagromadzenia się mas kałowych. Jeżeli natomiast krwawienie występuje od kilku dni regularnie lub pojawia się epizodycznie, ale często, to nie można zwlekać i trzeba natychmiast udać się do zaufanego lekarza, najlepiej pierwszego kontaktu, a ten po wstępnej diagnozie może skierować do specjalisty – do proktologa. 

Hemoroidy wewnętrzne dzielą się na cztery stopnie, które określają objawy choroby hemoroidalnej, jak również umożliwiają ocenę stopnia jej zaawansowania.

I stopień – w pierwszym stadium hemoroidy nie wychodzą na zewnątrz z odbytu. Zazwyczaj ograniczają się do poszerzonych naczyń krwionośnych. Zatem można je zaobserwować jedynie za pomocą anoskopu. To badanie, które pozwala sprawdzić stan końcowego odcinka odbytnicy poprzez penetrację kanału odbytu. Podczas tego badania można sprawdzić stan błony śluzowej, jak i pobrać wycinek do badania histopatologicznego.

II stopień – w drugim stadium hemoroidy (guzki krwawnicze) wprawdzie pozostają zazwyczaj wewnątrz odbytu, lecz mogą okresowo (zazwyczaj podczas zaparć lub silnego parcia) wychodzić na zewnątrz. Cofają się samoczynnie, lecz mogą się wówczas pojawić sporadyczne krwawienia z odbytu, ale może też wystąpić świąd oraz pieczenie. Senior może również odczuwać niepełne wypróżnienie. 

III stopień – tu guzki krwawnicze mogą wychodzić na zewnątrz zarówno przy próbie parcia podczas wypróżnienia, zaparć, ale i w przypadku zwiększonego wysiłku fizycznego (długie przejażdżki rowerowe lub bardzo długie spacery). Tu żylaki odbytu mogą powodować zwiększony, niekiedy silny ból, krwawienie z odbytu, świąd, pieczenie, a na stolcu można zaobserwować śluz z krwią. W tym stadium guzki można samodzielnie (poprzez wsunięcie ich palcem) umieścić w odbycie. 

IV stopień – to ostry, przewlekły ból, krwawienie z odbytu, śluz na stolcu krwisty, a nawet nietrzymanie stolca. Guzków nie można samodzielnie wprowadzić do wewnątrz, są stale na zewnątrz odbytu i dlatego senior w tym stadium choroby może czuć poważny dyskomfort funkcjonowania tak w sferze fizycznej, jak i psychicznej.

W chorobie hemoroidalnej najważniejsze jest, aby nie bagatelizować krwawienia. Nie można czekać miesiącami, latami na wizytę u lekarza, bo ogranicza nas stres przed wstydliwym problemem. Tu należy działać szybko, ponieważ nieleczone żylaki odbytu mogą prowadzić do nowotworu jelita grubego. 

Dlaczego hemoroidy występują najczęściej w wieku senioralnym? 

Przyczyn występowania żylaków odbytu jest wiele. Ich występowanie może być uwarunkowane genetycznie i najczęściej pojawiają się w starszym wieku. Dzieje się tak dlatego, że seniorzy na ogół są mniej aktywni niż młodzi ludzie, prowadzą bardziej siedzący tryb życia. Do tego dochodzi stres, który nie omija przecież nikogo, nieodpowiednia, źle zbilansowana dieta i... problem gotowy. Zbyt długie przebywanie w toalecie, nawykowe zaparcia czy częste parcia na stolec mogą też znacząco wpływać na powstawanie hemoroidów. Ryzyko zachorowania zwiększają również choroby wątroby, nadciśnienie, a także otyłość. Żylaki odbytu powstają w przypadku zwiększonego wzrostu ciśnienia krwi w żyłach i naczyniach krwionośnych znajdujących się w kanale odbytu. 

Domowe sposoby na hemoroidy

Wszelkiego rodzaju nasiadówki, ciepłe kąpiele, okłady na pewno łagodzą objawy choroby i na jakiś czas pomagają. Najczęściej sprawdza się wywar z kory dębu lub rumianek. Zioła dostępne są w aptekach, sklepach zielarskich lub w większych sklepach spożywczych. Nasiadówka powinna trwać około 10 minut. W przypadku żylaków odbytu należy również dbać o higienę osobistą strefy intymnej. Okolice odbytu należy choć raz dziennie dokładnie przemywać ciepłą wodą z mydłem i dokładnie osuszać. Trzeba nosić przewiewną, bawełnianą bieliznę i nie dopuszczać do pojawienia się stanu zapalnego w okolicach odbytu. Nie należy podcierać zbyt mocno okolic odbytu, aby nie podrażniać tych okolic, szczególnie w sytuacji gdy guzki krwawnicze znajdują się na zewnątrz i w każdej chwili mogą krwawić. 

Leczenie żylaków odbytu na własną rękę, lekami bez recepty

W aptece można dostać całą gamę wszelkiego rodzaju żelów, kremów, maści, czopków i tabletek na hemoroidy. Szczęśliwie wszystkie te preparaty są bardzo skuteczne, przynoszą szybką ulgę, podwyższają komfort życia. Te leki, medykamenty działają w dużej mierze miejscowo, przeciwzapalnie, poprawiają krążenie krwi i wzmacniają żyły, perystaltykę jelit, działają antyseptycznie, ściągająco, zapobiegają infekcjom i uśmierzają ból. Co ważne, są skuteczne już po pierwszym czy drugim dniu stosowania. Należy jednak pamiętać, że przed zastosowaniem każdego leku, nawet takiego bez recepty, należy upewnić się, że nie wchodzi on w korelację z innymi lekami przyjmowanymi na stałe. Na wszystkie wątpliwości odpowie farmaceuta przy okienku aptecznym.

Szczerze polecam szczególnie jeden naturalny wyrób medyczny – PROCTO-ZAC jest skuteczny i zarazem bezpieczny do leczenia zaburzeń hemoroidalnych, dostępny bez recepty. Występuje on w trzech postaciach do wyboru: żel, spray i czopki – w zależności od upodobań. Regularnie stosowany wspomaga naprawę nabłonka odbytu, jednocześnie sprzyjając cofaniu się stanów zapalnych i podrażnień. Łagodzi ból, pieczenie, świąd, bolesne oddawanie stolca. Co najważniejsze, zawiera naturalne wyciągi roślinne, w tym np. olej z kurkumy działający wysoce przeciwzapalnie oraz ekstrakt z kasztanowca pospolitego o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym oraz uszczelniającym ściany naczyń krwionośnych.

Hemoroidy a odpowiednia dieta

W diecie osób ze skłonnościami do hemoroidów powinien królować błonnik! Duża zawartość błonnika pokarmowego w diecie umożliwia masom kałowym przesuwanie się bez przeszkód w świetle jelita. Błonnik wytwarza jakby lepką warstwę ochronną działającą poślizgowo. Masy kałowe robią się mniej zbite i tym samym łatwiej jest się wypróżnić bez zbędnych napięć, zbyt mocnego parcia. Produktami bogatymi w błonnik są: warzywa w każdej postaci i ilości, jednak te surowe są najbardziej skuteczne (np. szpinak, marchew i brokuł), surowe owoce – kiwi, jabłka, pomarańcze, pieczywo pełnoziarniste, suszone owoce – śliwki, morele, figi, także kasze. Oprócz tego kiszonki, kiszonki i jeszcze raz kiszonki. Zalecane jest jedzenie kapusty kiszonej i ogórków kiszonych i picie soków z kapusty i ogórków. Dobrze sprawdza się również sok z buraków – ułatwia wypróżnienie i działa antyanemicznie. To naprawdę działa! Unikać natomiast należy: ostrych przypraw i pikantnych sosów, alkoholu w każdej postaci, napojów gazowanych, czekolady, orzechów i roślin strączkowych. Wskazane jest picie dużej ilości wody – do 1,5–2,0 litrów dziennie, małymi porcjami. 

Lekarz proktolog to specjalista, który po odpowiednich badaniach jest w stanie stwierdzić, czy mamy do czynienia z chorobą hemoroidalną. Standardowo badanie u proktologa składać się powinno z kilku badań, w zależność od potrzeb i zaawansowania chorobowego. Należą do nich:

• Badanie fizykalne, wywiad i badanie per rectum (przezodbytnicze) – to pierwszy krok diagnozy. Badanie jest zupełnie bezbolesne, nie powinno wywoływać żadnych obaw i wstydu, choć oczywiście pojawiać się może opór psychiczny u pacjenta.
• Badanie anoskopem – tu zadaniem jest zbadanie hemoroidów wewnętrznych. Za pomocą krótkiego wziernika, na który nakłada się żel poślizgowy ze środkiem przeciwbólowym, lekarz bada wnętrze odbytu. 
• Kolonoskopia – to badanie wykonuje się, kiedy krwawienie występuje częściej niż sporadycznie, raz na jakiś dłuższy czas. Badanie ma wskazać, że krwawienie to powodują guzki krwawnicze, a nie rozwijający się rak jelita grubego. To badanie wykonuje się za pomocą giętkiego endoskopu wprowadzanego do najgłębiej położonego, początkowego odcinka jelita grubego. Na końcu aparatu umieszczona jest minikamerka umożliwiająca badanie wnętrza jelita.

Lekarz proktolog decyduje o metodzie badania. Leczenie zależy natomiast od stadium rozwoju choroby, w którym znajduje się pacjent. Wyróżnia się cztery stopnie choroby hemoroidalnej – szeroki opis został przedstawiony powyżej. I tak, w I i II stadium stosuje się leczenie zachowawcze. Można stosować tu wszelkiego rodzaju maści, żele, tabletki i czopki dostępne bez recepty. Leczenie zabiegowe zazwyczaj zaczyna się w III i IV stadium, kiedy farmakologia nie przynosi oczekiwanych, zadowalających rezultatów, a jedynie krótkotrwałą ulgę. 

Kiedy farmakologia nie wystarcza – inne metody leczenia 

Wyróżnia się kilka skutecznych metod leczenia, wprawdzie bardziej inwazyjnych, lecz skutecznych i bezpiecznych, jak np.:

• Krioterapia – usuwanie guzków za pomocą zimnego lasera.
• Elektrokoagulacja – usuwanie guzków za pomocą prądu elektrycznego zmiennego o dużej częstotliwości.
• Skleroterapia – usuwanie guzków za pomocą obstrzykiwania ich specjalnym roztworem, który obkurcza i zamyka ściany naczyń.
• Fotokoagulacja – usuwanie guzków z wykorzystaniem światła podczerwonego. 

Wszystkie te wymienione wyżej zabiegi są bezpieczne, mało inwazyjne i nie wymagają wcześniejszego specjalnego przygotowania ani hospitalizacji. Z pewnością dla pacjentów gorsze jest samo wyobrażenie sobie zabiegu niż sam zabieg jako taki. Nawet jeżeli pacjent czuje jakiś dyskomfort, bo każdy ma inny próg bólowy, to on nijak się ma do bólu towarzyszącego choremu na co dzień przed zabiegiem.

Jeżeli pacjent długo chodzi z krwawiącymi hemoroidami, może to doprowadzić do anemii w organizmie z powodu przewlekłego upływu krwi, a poza tym odbiera sobie szansę na zdrowe, długie i szczęśliwe życie bez bólu. Często już wymiana ulubionego, lecz niewygodnego fotela lub krzesła na wygodniejsze, odpowiednio wyprofilowane, może dużo zmienić, podwyższyć komfort życia.

Zdrowe hemoroidy są niewidoczne i nieodczuwalne. Dopiero kiedy się powiększają, zaczynają dokuczać. Żylaki odbytu mogą występować w parze z innymi zaburzeniami naczyniowymi, np. z przewlekłą niewydolnością żylną kończyn dolnych. Dlatego jeżeli występują już hemoroidy, to mogą pojawić się żylaki na nogach, albo jeżeli już są żylaki na nogach, to mogą pojawić się również hemoroidy. Żylaki odbytu leczy się więc również preparatami na żylaki w ogóle (na przewlekłe niewydolności krążenia żylnego). Są to preparaty z diosminą. 

W tej chorobie najgroźniejsza jest sytuacja, kiedy senior przyzwyczai się do niskiego komfortu życia, do bólu i jakoś dalej z tym żyje, nie badając się. To błąd, szczególnie w sytuacji kiedy krew jest w kale utajona, czyli gołym okiem jej nie widać, a jednak jest. W sytuacji kiedy w kale występuje krew, jawna czy utajona, należy przebadać się na okoliczność raka jelita grubego. 

Na wszystko Drogi Seniorze można/trzeba sobie zapracować, na hemoroidy również. One są następstwem naszego postępowania, naszego dbania o siebie lub też zaniedbywania w ciągu naszego całego dotychczasowego życia. Zawsze lepiej jest działać profilaktycznie, niż leczyć. Odpowiednia dieta, picie wody i umiarkowany ruch (spacer, pływanie) to podstawowe zasady dobrego samopoczucia pod wieloma względami, również jeśli chodzi o hemoroidy. 

Hemoroidy, podobnie jak nietrzymanie moczu, stanowią wstydliwy problem. Na szczęście medycyna zna skuteczne metody ich leczenia. Im szybciej zostaną wykryte, tym terapia będzie mniej inwazyjna. Ważne, by nie wstydzić się tej choroby i przy pierwszych objawach udać się do lekarza. Wówczas istnieje spora szansa na całkowite wyleczenie.